Geçtiğimiz yıl seçim barajını yüzde 10’dan yüzde 7’ye düşüren ‘Milletvekili Seçimi Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanunla birlikte, ittifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı temel alınarak genel D’Hondt uygulamasıyla belirlenme sistemi de kabul edildi.
D’HONDT SİSTEMİ NEDİR?
D’Hondt sistemi, çoğunluk oylama sistemlerinden biridir ve seçimlerde kullanılan bir sandalye dağıtım formülüdür. Bu formül, çoklu sandalye seçimlerinde kullanılır ve bir parti yahut adayın sandalye sayısını belirlemek için kullanılır.
D’Hondt sistemi, üye sayısı muhakkak olan meclis yahut parlamentolarda kullanılır. Seçim sonuçlarına nazaran, partilerin aldığı oyların toplam sayısına nazaran sandalyeler belirlenir. D’Hondt sistemi, muhakkak bir partinin aldığı oy sayısının, kalan sandalye sayısına bölünerek, arka arda bütün kısımların karşılaştırılması yoluyla sandalyelerin dağıtılmasını sağlar.
Bu sistemde, birinci sandalye en yüksek kısma giden parti yahut adaya verilir. Sonraki sandalyeler, parti yahut adayların kısım sonuçlarına nazaran sırayla dağıtılır. Her kısımda, bir parti yahut adayın aldığı oy sayısı, o partinin ya da adayın bir sonraki kısımdaki sandalye kazanma bahtını azaltır.
D’Hondt sistemi, birçok ülkede kullanılan bir seçim sistemi olarak kabul edilir. Bu sistem, çoğunluk oylama sistemleri ortasında en yaygın olanlardan biridir ve makul bir parti yahut adayın sandalye kazanma bahtını hesaplamak için kullanılır.
D’HONDT SİSTEMİ HESAPLAMA NASIL YAPILIR?
D’Hondt sistemi, çoklu sandalyeli seçimlerde sandalyelerin adaylara yahut partilere nasıl dağıtılacağını belirleyen bir matematiksel formüldür. Bu sistemde, partilerin aldığı oy sayılarına nazaran sandalyeler bölüneceği için, bir parti yahut adayın kazanacağı sandalye sayısı, aldığı oyların sayısıyla orantılıdır.
D’Hondt sisteminin çalışma mantığı, aşağıdaki adımlarla açıklanabilir:
Partilerin aldığı oyların sayısı hesaplanır.
* Partilerin aldığı oy sayıları, sandalyelerin adil bir biçimde dağıtılması için sırayla bölünür.
İlk sandalye, en yüksek kısma sahip parti yahut adaya verilir.
* Öteki sandalyeler, partilerin yahut adayların kısım sonuçlarına nazaran sırayla verilir.
* Her bir parti yahut aday, sandalye kazanmak için aldıkları oyları, kazanacakları sandalye sayısı ile sırayla bölerek, sonuçları karşılaştırır.
* Kazanılan her sandalye, parti yahut adayın sonraki sandalye kazanma talihini azaltır.
– Örneğin, bir seçimde 100 sandalye bulunuyorsa, bir parti %30 oy oranına sahipse, bu parti birinci sandalyeyi kazanmak için 100/30=3.33 kısım yapar. Öbür partiler de birebir biçimde hesap yaparak sandalyeleri kazanmak için yarışırlar. Bu formda sandalyeler adil bir biçimde dağıtılır.
D’Hondt sistemi, parti ve adayların adil bir formda sandalye kazanmasını sağlayan bir sistemdir. Fakat, büyük partilerin avantajlı olduğu ve küçük partilerin sandalye kazanma bahtının azaldığı tenkitlerine de maruz kalmıştır.
Yorum Yok