Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı kimi üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesi üyesi ülkelerin yeni üretim kesintisi kararının petrol fiyatlarında kısa vadede yaklaşık varil başına 10 dolarlık bir artışa sebep olacağı, fiyatların yaz aylarına kadar ise 110 dolar düzeyine kadar çıkabileceği kestirim ediliyor.
Suudi Arabistan ve Rusya’nın başı çektiği OPEC+ kümesi, pazartesi yapılan 48. Ortak Bakanlar İzleme Komitesi (JMMC) Toplantısı’nda ekimden bu yana devam eden günlük 2 milyon varillik üretim kesintisine ilaveten birtakım ülkelerin mayıs prestijiyle günlük yaklaşık 1,6 milyon varil düzeyinde istekli kesinti yapma kararı aldığını teyit etti.
Toplantı sonrası yapılan açıklamada, petrol üretiminde mayıstan itibaren Suudi Arabistan’ın günlük 500 bin varil, Irak’ın 211 bin varil, Birleşik Arap Emirlikleri’nin 144 bin varil, Kuveyt’in 128 bin varil, Kazakistan’ın 78 bin varil, Cezayir’in 48 bin varil, Umman’ın 40 bin varil ve Gabon’un 8 bin varil kesinti yapacağı belirtildi. Rusya’nın ise şubatta açıkladığı günlük 500 bin varil üretim kesintisi kararını yıl sonuna kadar uzattığı kaydedildi.
Açıklamada, kararın petrol piyasasının istikrarını desteklemeyi amaçlayan ihtiyati önlem olduğu vurgulanırken, kümenin mayıs ayı prestijiyle uygulayacağı toplam üretim kesintisi ölçüsünün da günlük 3,6 varil düzeyine ulaştığı belirtildi.
PETROL FİYATLARI ARTTI
Bu kararın akabinde memleketler arası fiyat referansı olarak kabul edilen Brent tipi petrolün varil fiyatı günü yüzde 7,6 artışla 84,93 dolardan tamamladı. WTI tipi petrolün varili ise 80,42 dolar düzeyinden süreç gördü.
Fiyatlar 17 Mart’ta ABD’de başlayan banka iflaslarının global çaplı bir bankacılık sistemi krizini tetikleyeceği telaşlarıyla son 15 ayın en düşük düzeylerine gerilemişti. Brent tipi petrolün varil fiyatı 71,44 dolara kadar düşerken WTI tipi petrolün varili ise 65,27 dolar düzeyinden süreç görmüştü.
KARARA TEPKİLER
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, OPEC+ kümesinin piyasa beklentilerinin bilakis ek kesinti yapma kararı açıklaması sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada, OPEC+ kararının “yapıcı olmayan” bir hareket olduğunu belirterek, hareketin global büyüme için olumlu olmadığını söyledi.
Yellen, kelam konusu aksiyonun fiyatlara tesirinin ne olacağından şimdi emin olmadığını söz ederek, “Açıkçası, global büyüme için olumlu değil ve enflasyonun aslında yüksek olduğu bir vakitte meçhullüğü ve yükü artırıyor.” dedi.
Uluslararası Güç Ajansı (IEA) ise, OPEC+ ülkelerinin açıkladığı yeni üretim kesintisi kararlarının global petrol piyasalarına yönelik belirsizliklerin ve dünya iktisadının görünümüne ait kaygıların arttığı bir periyotta alındığını vurgulayarak, yılın ikinci yarısında global petrol piyasalarında sıkışıklık yaşanacağı öngörüsünde bulundu.
IEA, “Güçlü enflasyonist baskıların dünya genelinde, bilhassa de gelişmekte olan ekonomilerde kırılgan tüketicilere ziyan verdiği bir devirde, OPEC+ ülkelerinin yeni üretim kesintileri bu tansiyonları şiddetlendirme ve petrol fiyatlarını yükseltme riskini artırıyor.” uyarısı yaptı.
‘KARAR SÜRPRİZ OLDU’
Uluslararası bilgi analitik şirketi Kpler Orta Doğu İştirakler Önderi Matt Stanley, OPEC+ kümesinin üretim kesintisinin politik dertlerle değil aktüel ekonomik gerçekler gözetilerek alınmış bir karar olduğunu anlattı.
Stanley, Avrupa ve ABD’de devam eden bankacılık krizine işaret ederek, kelam konusu finansal ıstırapların global petrol talebine yönelik telaşları artırdığını kaydetti.
OPEC+ kesinti kararını piyasadaki talep taraflı tasalar göz önüne alınarak atılmış önleyici bir adım olarak tanımlayan Stanley, “OPEC buna dikkat ediyor ve proaktif adımlar atmaya çalışıyor. Yaşanan bu mali krizden evvel, OPEC üretimi kesme konusunda geç kaldı ve artık de ortayı kapatmaya çalışıyor” dedi.
Stanley, kesinti kararının mevcut piyasa şartlarını yansıttığını vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Bu karar Brent fiyatını varil başına 80 dolar civarında tutacak tabanı hazırlıyor. OPEC+ kümesi bu düzeye tutunmaya çalışıyor zira mali açıdan da petrol gelirinden faydalanabilmesine imkan sağlıyor. Ancak tıpkı vakitte piyasaya, OPEC’in yapması gerekeni yapması gerektiği vakit yapacağı iletisini da veriyor.”
Kararın, “piyasa beklentilerinin aksine” alınmış bir karar olduğuna dikkati çeken Stanley, bu “sürpriz” kararla OPEC+’ın piyasada varlığını hissettirdiğini ve dikkatlerin tekrar kümenin atacağı adımlara çevrildiğini belirtti.
Stanley, “Grubun aldığı kararlardaki öngörülemezlik piyasalara fiyatların varil başına 80 dolar civarında kalacağına dair inanç veriyor.” değerlendirmesini yaptı.
110 DOLAR VURGUSU
Norveç merkezli bağımsız araştırma kuruluşu Rystad Energy Kıdemli Lider Yardımcısı Jorge Leon ise OPEC+’ın mayıstan itibaren ek kesintiye gitme kararının fiyatlarda bir ölçü yükselmeye neden olduğunu fakat öbür yandan da piyasalardaki enflasyonist telaşları daha da tetiklediğini aktardı.
Leon, küme üyesi ülkelerin duyurduğu istekli kesintilerin petrol fiyatlarında varil başına yaklaşık 10 dolarlık bir artışa sebep olacağının altını çizerek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Eğer tam olarak uygulanırsa, kelam konusu kesinti halihazırda sıkı petrol piyasasında daha da fazla daralmaya yol açacak ve Brent petrol fiyatını beklenenden daha evvel varil başına 100 dolara hakikat itecek.
Petrol fiyatları yaz aylarına gelindiğinde varil başına 110 dolar civarına kadar yükselecek. Tekrar de mevcut makro ortam göz önüne alındığında, kelam konusu kesintiler piyasada petrol talebinin zayıf kalacağına yönelik bir işaret olarak da yorumlanabilir ve kısa müddetliğine de olsa fiyatları aşağı taraflı baskılayabilir.” (AA)
Yorum Yok